انگار همین چند سال پیش بود که وقتی می‌خواستیم سیم شارژ را به آداپتور وصل کنیم، باید جهت آن را بررسی می‌کردیم. کافی بود یک بار سر کابل را برعکس داخل سوکت فشار دهیم تا بشکند یا خراب شود. ولی USB-C با طراحی دوطرفه قواعد بازی را عوض کرد. در این مقاله می‌خواهیم بدون پرداختن به جزئیات فنی و خسته‌کننده، داستان یو اس بی سی و کاربردهای آن را بگوییم. پس اگر به دنیای تکنولوژی علاقه دارید، تا انتها همراه ما باشید.
یو‌اس‌بی سی در یک نگاه
USB-C یک استاندارد جهانی برای درگاه اتصال دستگاه است. این استاندارد با طراحی دوطرفه و همه‌کاره، مشکلات کابل‌های قدیمی را رفع کرده است. درگاه Type-c نسبت به استاندارهای قبلی 5 ویژگی مهم دارد:
سرعت بالاتر در انتقال اطلاعات؛
شارژ سریع و همزمان دستگاه؛
ایجاد استانداردی یکپارچه و بین‌المللی؛
باریک‌تر و سبک‌تر شدن؛
دوطرفه بودن.
با تصویب قانون الزام‌آور اتحادیه اروپا برای استفاده از USB-C تا سال ۲۰۲۴، این فناوری به‌زودی در تمام دستگاه‌های الکترونیکی حضور خواهد داشت. بنابراین دیگر نیازی به جابه‌جایی بین کابل‌های مختلف نیست؛ USB-C پاسخی کامل به نیازهای امروز و فردای فناوری است.
USB-C چیست؟ راهکاری ساده برای اتصال
USB-C مثل آچار فرانسه است! این کابل کوچک و دوست‌داشتنی دو ویژگی مهم دارد:
اول اینکه همه‌کاره است؛ یعنی هم می‌توانید با آن گوشی یا لپ‌تاپ را شارژ کنید، هم فایل‌ها را بین دو دستگاه جابه‌جا کنید.
دوم اینکه راحت و بدون دردسر است؛ یعنی برخلاف کابل‌های قدیمی، به هر طرف که بچرخانید درست وصل می‌شود! پس دیگر نیازی نیست وقت بگذارید تا جهت درست کابل را پیدا کنید.
همین ویژگی‌های به‌ظاهر ساده بود که باعث شد USB-C کم‌کم جایگزین درگاه‌های قدیمی شود. این روزها تقریباً در همه‌چیز از لپ‌تاپ و گوشی گرفته تا مانیتورها می‌توانید درگاه USB-C را پیدا کنید. از طرفی، این فناوری نوعی استاندارد جهانی است که باعث می‌شود در کشورها مختلف، نیازی به کابل‌های متفاوت نداشته باشید.
امروزه درگاه USB-C هم در لپ‌تاپ و هم در گوشی‌های همراه وجود دارد
USB-C از ایده تا استاندارد جهانی
تا سال ۲۰۱۲ میلادی دنیای دیجیتال پر بود از کابل‌های مختلف با شکل‌های عجیب‌وغریب! در این سال، گروهی از شرکت‌های بزرگ مثل اینتل، اچ‌پی و مایکروسافت دور هم جمع شدند تا کابلی همه‌کاره بسازند. نتیجه این همکاری، خلق USB-C بود؛ کانکتوری کوچک و دوطرفه که قرار بود جایگزین همه درگاه‌های قدیمی شود.
در سال 2014 اولین نقشه‌های فنی USB-C منتشر شد. جالب است بدانید نام «Type-C» تا این زمان فقط به شکل ظاهری کابل اشاره داشت و هنوز از سرعت بالا یا قابلیت‌های منحصربه‌فردی که امروز مشاهده می‌کنید، خبری نبود.
در خلال سال 2015 بود که گوگل با لپ‌تاپ کروم بوک پیکسل، اولین دستگاهی را معرفی کرد که همزمان با کابل USB-C شارژ می‌شد و اطلاعات را منتقل می‌کرد. این دستگاه نقطه عطفی در تکامل نسل سوم USB بود.
کروم بوک پیکسل 2 اولین دستگاهی بود که از USB-C پشتیبانی می‌کرد
سال 2016 نوبت به اپل رسید. مک‌بوک‌های جدید با درگاه USB-C وارد بازار شدند. اینجا بود که همه دانستند این فناوری چقدر می‌تواند زندگی را ساده‌تر کند. در همین سال کمیسیون بین‌المللی برق (IEC) به USB-C مهر تایید زد و سازندگان را موظف کرد استانداردهای آن را رعایت کنند.
از سال ۲۰۱۶ به بعد، شرکت‌ها یکی پس از دیگری درگاه‌های قدیمی را حذف کردند و USB-C آرام‌آرام جایگاه خود را در لپ‌تاپ‌ها، گوشی‌ها و حتی کنسول‌های بازی پیدا کرد. بااین‌حال، نقطه اوج داستان به سال ۲۰۲۲ باز می‌گردد؛ وقتی اتحادیه اروپا قانونی تصویب کرد که می‌گفت تا ۲۰۲۴ همه دستگاه‌ها باید درگاه USB-C داشته باشند.
تصویری که حساب ایکس کمیسیون اروپا برای طرح جایگزینی USB-C منتشر کرد (متن تصویر: یک اتحادیه، یک شارژر)
این‌طور بود که USB-C از یک ایده ساده، به استانداردی جهانی تبدیل شد و امروزه در همه دستگاه‌های الکترونیکی به چشم می‌خورد.
USB-C چطور کار می‌کند؟
USB-C دارای طراحی 24 پینی است که به‌صورت قرینه و قابل‌چرخش کنار هم قرار گرفته‌اند؛ به‌همین‌دلیل هنگام اتصال کابل نیازی به جهت‌دهی خاص نیست. در مرکز سوکت دو پین به نام CC وجود دارد که وظیفه شناسایی جهت قرارگیری کانکتور و شروع فرایند تنظیم ارتباط را بر عهده دارند. همین ساختار فیزیکی ساده و هوشمند باعث می‌شود USB-C هم سرعت بالایی داشته باشد و هم به‌راحتی متصل شود.
USB-C همچنین از چهار جفت پین تفاضلی برای انتقال اطلاعات استفاده می‌کند. هر جفت شامل یک مسیر ارسال و یک مسیر دریافت است. بسته به نسخه استاندارد USB، از یکی یا هر دو جفت برای حالت SuperSpeed استفاده می‌شود تا سرعت انتقال به 10، 20 یا حتی 40 گیگابایت بر ثانیه برسد. این سطح از انعطاف‌پذیری اجازه می‌دهد هم حجم داده‌های سنگین ویدئویی و هم ترافیک شبکه‌ای به‌سرعت و بدون افت کیفیت منتقل شوند.
البته باید این نکته را هم اضافه کرد که USB-C از پروتکل USB Power Delivery برخوردار است تا توان الکتریکی تا ۱۰۰ وات را میان دستگاه‌ها جابه‌جا کند. در این فرایند، دستگاه‌ها از طریق کانال پیکربندی (CC) با یکدیگر تعامل کرده و ولتاژ و جریان مناسب را شناسایی می‌کنند. به‌این‌ترتیب، کابل USB-C می‌تواند همزمان لپ‌تاپ، تلفن همراه و نمایشگر را با یک اتصال واحد شارژ کند.
کاربردهای USB-C در دنیای امروز
همان‌طور که در بخش‌های قبل اشاره کردیم، USB-C کاربردهای متنوعی دارد. در ادامه هر یک را معرفی می‌کنیم.
شارژ سریع دستگاه
دیگر نیازی به انبوهی از شارژرهای مختلف نیست. USB-C می‌تواند از گوشی همراه گرفته تا لپ‌تاپ و حتی پاوربانک را شارژ کند. نسخه‌های جدیدتر این فناوری آنقدر قدرتمند هستند که می‌توانند دستگاه‌های پرمصرف مانند لپ‌تاپ‌های گیمینگ را هم به‌راحتی شارژ کنند. جالب اینجاست که همه‌چیز به‌صورت خودکار تنظیم می‌شود. یعنی کابل و دستگاه با هم تعامل می‌کنند تا دقیقاً مقدار برق مورد نیاز را انتقال دهند.
انتقال بسیار سریع داده‌ها
USB-C سرعت خارق‌العاده‌ای در انتقال اطلاعات دارد. با این فناوری می‌توانید فایل‌های حجیم مثل ویدیوهای تدوین‌شده یا آرشیوهای بزرگ را بدون معطلی جابه‌جا کنید. حتی اگر هارد اکسترنال یا سرور دارید، می‌توانید به‌راحتی آن‌ها را مستقیماً به لپ‌تاپ وصل کنید.
انتقال تصویر بر روی نمایشگر
می‌خواهید فیلم‌هایتان را روی تلویزیون بزرگ یا مانیتور حرفه‌ای ببینید؟ کافی است کابل USB-C را وصل کنید تا تصاویر بدون تاخیر روی نمایشگر مدنظرتان پخش شوند. این ویژگی برای گیمرها که به نرخ تازه‌سازی بالا نیاز دارند، یا طراحان گرافیک که رنگ‌های دقیق می‌خواهند، عالی است.
استفاده از داک‌ها
اگر از آن دسته افرادی هستید که همزمان به چند دستگاه (مانند مانیتور، هارد اکسترنال، اسپیکر و...) وصل می‌شوید، داک‌های USB-C بهترین دستیار شما هستند! فقط کافی است لپ‌تاپ را به داک وصل کنید تا تمام لوازم جانبی به‌صورت یک‌جا کار کنند. دیگر نیازی نیست هر بار ده‌ها کابل را به لپ‌تاپ وصل و جدا کنید. اینطوری میز کارتان تمیز و مرتب باقی می‌ماند!
مقایسه با فناوری‌های مشابه
اگر بخواهیم فناوری‌های مختلف را کنار هم بگذاریم، USB-C باز هم از همه آن‌ها بهتر است. قبل‌از اینکه به جزئیات مقایسه با فناوری‌های مشابه بپردازیم، در جدول زیر می‌توانید خلاصه آن را مشاهده کنید.
خب، اول از همه اجازه دهید برویم سراغ USB-A؛ همان درگاه مستطیلی قدیمی که همه حداقل یک بار با جهت وصل کردنش سروکله زده‌ایم! این فناوری نه‌تنها سرعت انتقال داده‌اش یک‌پنجم USB-C است، بلکه قدرت شارژ آن فقط برای گوشی‌های ساده کافی است.
ازطرف‌دیگر، Micro USB که سال‌ها در گوشی‌ها استفاده می‌شد، با وجود کوچک بودن، باز هم مشکل جهت اتصال را داشت و خیلی زود پورت آن شل یا شکسته می‌شد. بدتر آنکه سرعتش از USB-A هم کمتر بود و اصلاً برای لپ‌تاپ‌ها کاربردی نداشت.
در نهایت می‌رسیم به فناوری Lightning اپل که مخصوص آیفون و آیپد است. اگرچه این کابل هم دوطرفه طراحی شده؛ اما سرعت انتقال داده آن تا 20 برابر کندتر از USB-C است. علاوه‌براین، فقط در محصولات اپل کار می‌کند و سازندگان لوازم جانبی باید هزینه زیادی برای ساخت کابل‌های سازگار با آن بپردازند.
آینده USB-C؛ فراگیرتر، سریع‌تر و هوشمندتر
آینده از آن USB-C است. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۷، بازار این فناوری سه برابر بزرگ‌تر شود و ارزش آن از ۸۰ میلیارد دلار هم عبور کند. یکی از دلایل اصلی این رشد، قانون جدید اتحادیه اروپاست که قبلاً آن را توضیح دادیم. البته رشد و همه‌گیر شد این فناوری خبر بسیار خوبی است؛ چون دیگر به شارژرها و کابل‌های مختلف نیازی نخواهید داشت و همه‌چیز یکپارچه می‌شود.
البته این تمام ماجرا نیست. نسخه‌های جدید USB-C می‌توانند تا ۲۴۰ وات برق منتقل کنند. یعنی حتی برای شارژ دستگاه‌های پرمصرف هم کافی هستند. از سوی دیگر با استاندارد USB4، می‌توانید همزمان داده را با سرعت بالا منتقل کنید، فیلم 8K پخش کنید و دستگاه را هم شارژ کنید. بنابراین فناوری یو اس بی سی در وقت و انرژی شما صرفه‌جویی خواهد کرد.
پیش‌بینی می‌شود نسل‌های آینده USB-C آرام‌آرام به خودروهای الکتریکی، دستگاه‌های پزشکی و حتی لوازم هوشمند خانه هم راه پیدا کنند. بنابراین بعید نیست در آینده‌ای نزدیک با شارژر گوشی اتومبیل خود را هم شارژ کنید!
سخن پایانی
در این مقاله با محبوب‌ترین کابل دنیای تکنولوژی آشنا شدید. کابلی که شاید تا پیش‌ازاین فقط از ویژگی دو طرفه‌بودن آن اطلاع داشتید؛ ولی حالا همه کاربردها و قابلیت‌های آن را می‌دانید. در آخر خوشحال می‌شویم اگر شما هم تجربه و اطلاعاتی درباره نسخه‌های جدید این فناوری دارید، در بخش نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.
منابع:
نظرات کاربران