اسکنر تخت
اسکنرهای تخت یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین انواع اسکنرها هستند. این اسکنرها از یک سطح صاف (تخت) برای قرار دادن سند یا تصویر استفاده می‌کنند و با حرکت آرام نوری که از زیر سطح عبور می‌کند، داده‌ها را به صورت دیجیتال ثبت می‌کنند. یکی از مزایای اصلی اسکنرهای تخت، قابلیت اسکن اسناد و عکس‌ها با اندازه‌های بزرگ است، که این موضوع آن‌ها را برای دفاتر چاپ، کتابخانه‌ها و طراحان گرافیک بسیار مناسب می‌کند.
این اسکنرها عموماً دارای وضوح بالایی هستند که به کاربر اجازه می‌دهد تا تصاویر را با کیفیت عالی و جزئیات دقیق اسکن کند. این ویژگی به خصوص برای کسانی که نیاز به چاپ تصاویر با کیفیت دارند یا به دنبال اسکن کتاب‌ها و مجلات بزرگ هستند، بسیار مهم است. علاوه بر این، استفاده از اسکنرهای تخت بسیار آسان است و به کاربران اجازه می‌دهد تا اسناد را به سادگی روی سطح تخت قرار دهند و اسکن انجام شود.
از دیگر ویژگی‌های مثبت اسکنرهای تخت می‌توان به قابلیت اسکن اشیاء سه‌بعدی اشاره کرد. اگرچه این اسکنرها برای اشیاء با ضخامت کم مناسب‌ترند، اما در مقایسه با سایر انواع اسکنر، انعطاف‌پذیری بیشتری در اسکن اشیاء غیرمعمول دارند.
اسکنر اسناد
اسکنرهای اسناد به طور خاص برای اسکن حجم بالایی از اسناد در کوتاه‌ترین زمان ممکن طراحی شده‌اند. این اسکنرها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوانند صفحات را به صورت پیوسته و با سرعت بالا اسکن کنند. از ویژگی‌های برجسته این نوع اسکنر، قابلیت اسکن دوطرفه (دوبلکس) و تشخیص متن (OCR) است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا به راحتی اسناد متنی را به فایل‌های قابل ویرایش تبدیل کنند.
این اسکنرها بیشتر در دفاتر اداری و سازمان‌ها کاربرد دارند، جایی که نیاز به دیجیتال‌سازی سریع حجم بالایی از اسناد وجود دارد. سرعت این اسکنرها بسته به مدل و برند متفاوت است، اما به طور کلی، این اسکنرها توانایی اسکن ده‌ها تا صدها صفحه در دقیقه را دارند. یکی از نکات مهم در انتخاب اسکنرهای اسناد، توجه به دقت OCR و قابلیت‌های مدیریت سند است، چرا که این ویژگی‌ها تعیین می‌کنند که آیا اسناد اسکن‌شده به طور صحیح و کامل به متن دیجیتال تبدیل می‌شوند یا خیر.
نکته دیگری که در انتخاب اسکنر اسناد باید در نظر گرفت، حجم کاری روزانه است. برخی از اسکنرهای اسناد برای استفاده مداوم طراحی شده‌اند و می‌توانند بدون توقف حجم بالایی از اسناد را پردازش کنند. از این رو، این نوع اسکنرها برای شرکت‌ها و سازمان‌هایی که روزانه نیاز به اسکن صدها یا هزاران سند دارند، بهترین گزینه محسوب می‌شوند.
اسکنر قابل حمل
برای کسانی که در سفر یا خارج از دفتر کار هستند و نیاز به اسکن اسناد یا تصاویر دارند، اسکنرهای قابل حمل یک راه‌حل عالی به حساب می‌آیند. این اسکنرها کوچک و سبک‌وزن هستند و می‌توانند به راحتی در کیف یا جیب جا شوند. برخلاف اسکنرهای تخت، اسکنرهای قابل حمل به صورت دستی بر روی سند یا تصویر حرکت داده می‌شوند و داده‌ها را جمع‌آوری می‌کنند.
یکی از بزرگترین مزایای اسکنرهای قابل حمل، قابلیت استفاده آسان و سریع در هر مکان است. این اسکنرها معمولاً از طریق USB یا بلوتوث به لپ‌تاپ یا تلفن همراه متصل می‌شوند و نتایج اسکن به سرعت بر روی دستگاه نمایش داده می‌شود. اسکنرهای قابل حمل بیشتر برای افرادی مناسب است که نیاز به اسکن حجم کمتری از اسناد دارند یا باید اسناد را در خارج از محیط کاری ثبت کنند.
اگرچه این اسکنرها نمی‌توانند همان دقت و کیفیت اسکنرهای تخت را ارائه دهند، اما برای اسکن فوری اسناد مانند رسیدها، کارت‌های ویزیت و فرم‌های کوچک ایده‌آل هستند. همچنین، بسیاری از اسکنرهای قابل حمل مجهز به قابلیت OCR هستند که به کاربران امکان می‌دهد متن اسکن‌شده را به فرمت دیجیتال و قابل ویرایش تبدیل کنند.
اسکنر دستی
اسکنرهای دستی یکی دیگر از انواع محبوب اسکنرها هستند که برخلاف اسکنرهای تخت و قابل حمل، توسط کاربر به صورت دستی بر روی سطح مورد نظر حرکت داده می‌شوند. این اسکنرها برای اسکن اشیاء یا سطوحی که قابلیت اسکن توسط اسکنرهای معمولی را ندارند، طراحی شده‌اند. برای مثال، اگر نیاز به اسکن یک دیوار نقاشی یا یک تابلو بزرگ باشد، اسکنرهای دستی می‌توانند به کاربر این امکان را بدهند که به راحتی سطح مورد نظر را اسکن کند.
یکی از مزایای اصلی اسکنرهای دستی، قابلیت استفاده در فضاهای غیرمعمول است. این اسکنرها به کاربران اجازه می‌دهند تا اسکن را با دقت بالا انجام دهند، هرچند که انجام این کار نیاز به کمی دقت و تمرین دارد. از معایب این نوع اسکنر می‌توان به وابستگی کیفیت اسکن به سرعت حرکت دست اشاره کرد. اگر کاربر اسکن را با سرعت بسیار زیاد یا کم انجام دهد، ممکن است نتایج به دست آمده دارای خطا یا تغییراتی در کیفیت باشد.
این اسکنرها بیشتر در صنایع طراحی، معماری و هنری استفاده می‌شوند، جایی که نیاز به اسکن اشیاء یا سطوحی با ابعاد بزرگ و غیرمعمول وجود دارد. از طرفی، اسکنرهای دستی می‌توانند برای اسکن کتاب‌های بزرگ و اسناد حساس نیز مناسب باشند، زیرا نیازی به قرار دادن کامل سند بر روی سطح صاف نیست.
اسکنر عکس
برای افرادی که به دنبال اسکن عکس‌های قدیمی یا دیجیتال کردن آرشیوهای عکاسی خود هستند، اسکنرهای عکس بهترین گزینه محسوب می‌شوند. این اسکنرها به طور خاص برای بازتولید تصاویر با کیفیت بالا طراحی شده‌اند و معمولاً دارای وضوح بالایی هستند که جزئیات دقیق و رنگ‌های واقعی را ثبت می‌کنند. یکی از کاربردهای رایج این اسکنرها، اسکن عکس‌های چاپ‌شده و تبدیل آن‌ها به فرمت‌های دیجیتال است.
برخی از اسکنرهای عکس دارای قابلیت تصحیح رنگ و ترمیم تصاویر هستند، که این ویژگی به کاربران امکان می‌دهد تا عکس‌های قدیمی و آسیب‌دیده را بهبود بخشند. این اسکنرها معمولاً در میان عکاسان حرفه‌ای و افرادی که به آرشیوهای دیجیتالی علاقه دارند، بسیار محبوب هستند. از دیگر ویژگی‌های این اسکنرها می‌توان به قابلیت اسکن همزمان چندین عکس و تنظیم خودکار وضوح اشاره کرد.
اگرچه اسکنرهای عکس بیشتر برای استفاده‌های شخصی و آرشیوی طراحی شده‌اند، اما در صنایع چاپ و نشر نیز کاربرد دارند. برای مثال، در مجلات و نشریات چاپی که به بازتولید تصاویر با وضوح بالا نیاز دارند، استفاده از اسکنرهای عکس بسیار متداول است.